Париждан фақат бир очко билан ортга

Ўзбекистон терма жамоаси. Ўзбекистон Футбол ассоциацияси матбуот хизмати фотосурати

Футбол бўйича Ўзбекистон миллий терма жамоаси 2024 йили Парижда бўлиб ўтаётган Олимпия ўйинларидаги дебют иштирокини якунлади. Ўзбекистонлик футболчилар бирорта ҳам ғалаба қозонмади ва аутсайдер Доминикан Республикаси терма жамоасига қарши ноаниқ, аммо қийин кечган ўйин туфайли бир очкога эга бўлди. «Фарғона» мутахассислар билан биргаликда Ўзбекистон терма жамоасининг Олимпиададаги натижаларини баҳолашга ҳаракат қилди.

Ўзбекистон терма жамоасининг Олимпия ўйинларидаги асосий ютуғи айнан ушбу мусобақаларга йўлланмани қўлга киритгани бўлса керак. Муваффақиятсиз ўйин ва кутилмаганда заиф натижаларга қарамай, ўзбекистонлик мухлисларнинг аксариятида хотиржамлик ҳисси бор. Бошига кул сепиб, омадсизликда футболчиларни айблайдиганлар кам. Ҳа, гуруҳдан чиқа олмадик, бироқ Испанияга қарши яхши ўйнадик, ютқазган бўлсак ҳам, ҳисобда олдинда эдик ва натижадан бироз ортда қолдик; Мисрдан мағлубият — тез ва кулгили гол ўтказиб юборилди; Доминикан Республикаси билан дуранг ўйинга келсак — мураббий захирадаги футболчиларни ўйнашига рухсат берди. Ва Олимпия ўйинларининг машҳур мантрасини унутмаслик керак: асосийси ғалаба эмас, балки иштирок этишдир.

Ўзбек футболи фахрийси, ҳозирда мураббий Азамат Абдураимов жамоада ғалаба руҳи етишмади, деб ҳисобласа-да, мураббийлар штабидан батафсил таҳлил кутишни таклиф қилади.

Азамат Абдураимов. sputniknews.ru сайти фотосурати

— Олимпия терма жамоасидан умидлар катта эди. Жамоа бир неча йиллардан бери мусобақага тайёргарлик кўрганди. Биринчи марта Олимпиадага чиқди. Бу катта муваффақият. Аммо бу муваффақиятни мустаҳкамлашнинг иложи бўлмади. Бироқ, ҳатто мағлубиятлар ҳам олдинга силжиш учун туртки бўлади ва заиф томонларимиз қаерда эканлигини тушунишга имкон беради. Бу батафсил таҳлилни талаб қилади. Аввало, Тимур Кападзе мураббийлар штаби томонидан.

Биз испанларга қарши яхши ўйнадик, бу ўйин сифат жиҳатидан жамоа учун турнирдаги энг яхшиси бўлди. Аммо кейинги икки учрашув заиф томонларимизни, жумладан, руҳий жиҳатларимизни кўрсатди.

Ҳозир кўпчилик муваффақиятсизликларда мураббийни айблашга уринмоқда, лекин мен уни қўллаб-қувватламоқчиман. Бу ёш мутахассис учун катта тажриба. У бутун қалбини жамоага бағишлади ва қандайдир муваффақиятларга эришди. Ва мамлакат футбол ассоциацияси томонидан ҳар томонлама қўллаб-қувватланди — ўқув-машғулот йиғинлари ўтказилди, яхши спарринг-ҳамкорлар, шу жумладан Европадан танланди.

— Балки катта ўйинчиларни эмас, яхши ташкил этилган таркибни юбориш керакмиди? Ахир улар Жасур Жалолиддиновдан капитанлик боғичини олишди...

— Ҳақиқатан ҳам, катта ёшдаги футболчилар унчалик яхши ўйин кўрсата олишмади. Аммо мен буни глобал муаммо сифатида кўрмаяпман. Улар фақат тўлиқ тўғри ишлайдиган механизмга тўсқинлик қилмайди. Олимпия терма жамоаси Олимпиада йўлланмасини қўлга киритган бўлса-да, Осиё кубогида ғалаба қозона олмади, саралаш ва тайёргарлик доирасида рақибларини 5:0 ҳисобида мағлуб эта олмади.

Қолаверса, Олимпиадага катта ёшдаги футболчиларни жалб қилиш одатий ҳолдир. Бу хоҳ Испания, Франция ёки Аргентина бўлсин. Яна бир жиҳати шундаки, ёши улуғ футболчилар ҳаракатлари манзилли бўлади. Масалан, мен марказий ўқни кучайтирган бўлардим — у сиртда ётади: марказий ҳимоячи, ярим ҳимоячи ва ҳужумчи. Олимпия терма жамоамизда ёрқин марказ ҳужумчиси йўқ. Шундай экан, Шомуродовнинг чақириғи тўлиқ оқланади.

Ўруновни олмайман, чунки қанотда бошқа ўйинчилар бор, лекин ярим ҳимоячи Отабек Шукуров ёки Одил Ҳамробековни чақирардим. Майдон ўртасида ўйинни ҳаракатга келтирадиган ва шу билан бирга ҳимояни мустаҳкамлайдиган тажрибали футболчи керак эди.

Тимур Кападзе. ЎФА матбуот хизмати фотосурати

— Балки футболчиларга максимализм этишмагандир? Олимпиада йўлланмасини қўлга киритишнинг ўзи етарли деб ўйлашгандир? U-23 Осиё кубоги ярим финалида ғалаба қозониб, Олимпиада йўлланмасини қўлга киритгач, Хусанов, Файзуллаев ва Эркинов жамоани тарк этишди. Олимпиадада Испания билан ўйиндан сўнг Йўлдошев кетди, Ўринов ва Алиқуловнинг Доминикан Республикаси билан ўйинда иштирок этиши эълон қилинмади.

— Менимча, таркибдаги чалкашликлар вақт тақазоси билан боғлиқ бўлди. Пешқадамларни захирада қолдиришга қарор қилинган Доминикан Республикаси билан ўйин ҳақида савол туғилади. Агар улар ғалаба қозонганларида, бу Олимпиададаги тарихдаги биринчи ғалаба ва гуруҳда охирги ўринни эгалламаган бўларди. Бироқ, ғалаба қозониш руҳи жуда муҳим. Бизга ундан бироз етишмади.

Спорт мутахассиси, футбол менежери Алишер Никимбаевнинг фикрича, футболчиларнинг турнирдаги ўйинлари натижага тўлиқ мос келади.

— Биз ўйиннинг юқори сифатини вақти-вақти билан кўрсата олдик. Аниқроғи, биринчи бўлимда Испанияга қарши. Ўйиннинг иккинчи бўлимидаёқ дарвозамизга пенальти белгиланганидан сўнг, гарчи гол урилмаган бўлсада, бунинг охири яхши бўлмаслигини айтгандим. Футболчиларимиз жарима майдончаси ичига сиқиб кириб, хатоларга йўл қўйишди. Жамоа мураббийи Тимур Кападзе нима учун бундай бўлганини яхшироқ билиши керак. Натижада икки бор тўп ўтказиб юбордик.

Худди шу нарса Миср билан ўйинда содир бўлди. Тезда ўтказиб юборишди, вазиятни ўзгартиришга ҳаракат қилишди, лекин ҳеч нарса қила олмадилар. Мисрликлар яхшироқ ўйнашди ва ўйинни назорат қилишди. Доминикан Республикаси билан ўйинга экспериментал таркиб чиқди. Натижада биз биринчи бўлиб имкониятни бой бердик. Уч нафар етакчи футболчи захирадан майдонга тушганидан кейингина ҳисобни тенглаштиришди. Ҳисоб тенглаштирилди, аммо иштиёқ сўнганди ва ғалаба қозона олмадик.

— Гуруҳдаги якуний таркибга назар ташласак, рақиблар тенг эди, деб ўйламайсизми?

Алишер Никимбаев. daryo.uz сайти фотосурати

— Гуруҳ имконият ва қобилият жиҳатидан нисбатан тенг бўлиб чиқди. Шунчаки, Миср биз билан ҳам, Испания билан ҳам ўз имкониятларини тортиб олди. Тўғри, испанларда жароҳатлар борасида бироз муаммолар бўлди шекилли — бирданига заҳирадан уч нафар футболчи эълон қилинди.

Умуман олганда, Ўзбекистон терма жамоаси тўртинчи ўринни эгалламаслиги керак эди. Ўйлайманки, агар улар Доминикан Республикаси билан охирги эмас, биринчи ўйинни ўтказганларида бу ўринни эгалламаган бўларди.

— Баъзи мухлислар ёши катта футболчиларни қабул қилмасликлари керак эди, деб ўйлашади.

— Менимча, Шомуродов керак эди, аммо Кападзе Ўруновга нисбатан хато қилди. Остоннинг ўрнига марказий ўқдан яна бир ёши катта ўйинчи, ижодкорни олиш керак эди, масалан Отабек Шукуров ёки Одил Ҳамробековни. Бу, айниқса, ғалаба қозониш керак бўлган ҳал қилувчи Миср билан бўлган ўйинда яққол кўзга ташланди. Ўшанда Жасур Жалолиддинов ўзгартирилганидан кейин креатив йўқолди.

— U-23 Осиё кубоги ярим финалида ғалаба қозониб, Олимпиада йўлланмасини қўлга киритганидан сўнг жамоа бирорта ҳам расмий ўйинда ғалаба қозона олмади.

Ўзбекистон терма жамоаси футолчилари. ЎФА матбуот хизмати фотосурати

— Агар ўйинчилар ўз вазифаларини бажарилган деб ҳисоблашган бўлса, ундай эмас деб ўйлайман. Улар тинчланиб қолишди ёки мотивация этишмади, деб ўйламайман. Биз ўзимизга бироз ошириб баҳо берганимизга ишонаман. Саралаш босқичи ва финал турнири ўртасида катта фарқ бор. Балки бундай юқори савиядаги, шундай муҳит билан мусобақаларда ўйнаш тажрибаси етмагандир. Қаерда ўйинчилар диққат марказида бўлтшмасин, масъулият доим катта бўлади. Логистика ва турар жой билан боғлиқ қийинчиликлар бўлди. Эҳтимол, булар ҳам қандайдир таъсир кўрсатгандир.

Ўзбекистон Sport TV телеканалининг спорт шарҳловчиси Отабек Жўраев ярим финалда Ўзбекистон терма жамоасини кутиб турганди.

—Биз яхшироқ ўйнай оламиз ва бу қўлимиздан келади. Буни биз Ўйинлар олдидан кўрсата олдик. Тўпга эгалик қилиш, позицион ҳужумлар, тезкор ҳужумлар, қарши ҳужумлар, голли вазиятлар яратиш — буларнинг барчаси бизда яхши савияда. Олимпиадада биз ўз имкониятларимизнинг атиги 70 фоизи билан ўйнадик. Шунга қарамай, етарлича голли вазиятлар яратдик. Аммо уни амалга ошириш оқсарди.

xGга кўра, тасаввуримга кўра, биз Доминикан Республикасини тор-мор қилишимиз керак эди. Ҳа, Мисрни ҳам мағлуб этишлари мумкин эди. Ҳеч бўлмаганда битта гол киритиш мумкин эди. Испанияга қарши яхши ўйнадик. Айниқса, биринчи бўлимдаги ўйин сифати мени ҳайратда қолдирди. Бироқ, уларда гол уриш учун имкониятлар бўлмади. Агар биз 10 баллик шкалани асос қилиб олсак, биз 6 баллда ўйнадик.

Бунинг сабаби, бошқа нарсалар қатори, ташкилотчи томонидан йўл қўйилган кундалик муаммолар ҳам эди. Зеро, Олимпиада — бу улкан воқеа, футбол эса спорт турларидан бири холос. Мендагимаълумотларга кўра, ташкилий муаммолар туфайли ўқув жараёнини, жумладан, назарий машғулотларни йўлга қўйишда қийинчиликларга дуч келдик, моддий-техник таъминот билан боғлиқ муаммолар пайдо бўлди. Шуни таъкидлайманки, ўйинчилар, жумладан, «катталар» ўртасида ҳеч қандай кимё бўлмади. Очиғини айтсам, кўпам омадимиз келмади.

Отабек Жўраев. Отабек Жўраевнинг ижтимоий тармоқдаги саҳифасидан олинган фотосурат

— Жамоа олдига қандай вазифалар қўйилди, ёки Олимпиадада иштирок этишнинг ўзи етарли эдими?

— «Омадим келганда, Сочида яшаган бўлардим». Дастлаб интервьюларда ҳам, ижтимоий тармоқларда ҳам ёши катта ўйинчиларни Олимпиадага олиб бориш кераклигини айтгандим. Мен ўзим Шомуродов, Ўрунов ва Алиқуловларни номзод сифатида кўрганман. Менинг фикрим Тимур Кападзенинг якуний қарорига тўғри келди. Лекин якунда бу танлов натижа жиҳатидан ўзини оқламади. Ўйин жиҳатидан, юқорида айтганимдек, ёши катта ўйинчилар ва ёшлар ўртасида кимё этарли эмас эди. Эътиборлиси, биз бир нечта синов учрашувларини ўтказдик. Бу ҳолатлар тасодифи ва унда ҳеч кимни айбламайман.

— Жамоа олдига қандай вазифалар қўйилганди ёки Олимпиадага иштирок этишнинг ўзи етарли эдими?

- Максимал даражада вазифалар қўйилганига ишонаман. Бироқ, муваффақиятсизлик учун жавобгарлик ғайритабиий эди, деб ўйламайман — агар биринчи ўринни ололмасангиз, уйга қайтмасангиз ҳам бўлади, деганларидек. Тимур Кападзенинг ўзи ҳам жамоа ғалаба учун кетаётганини айтганди. Ва бу жуда тўғри ёндашув — бир мақол бор: Қуёшни мақсад қилсанг, ҳеч бўлмаганда Ойга учиб борасан.

Бошқа томондан, агар аниқ вазифалар бўлмаса, ички босим, стресс бўлмайди ва ўйнаш осонроқ кечади. Шахсан мен ярим финални кўзлагандим. Қоғозда гуруҳда фақат Испанияни ортда қолдириб, иккинчи ўринни эгаллашимизни, чорак финалда эса бизга таниш бўлган, D квартетини бошқарадиган Японияни мағлуб этишимизни чизгандим. Менимча, Кападзе ҳам бунга умид қилганди. Шундай экан, Олимпиадага чиқишнинг ўзи етарли эмас, албатта. Бундан ташқари, иштаҳа оқват пайти очилади.