economist.kg сайти фотосурати
Қирғизистон Табиий ресурслар, экология ва техник назорат вазирлиги тадбиркорлар учун утизизация тўловини жорий этиш бўйича ҳужжат ишлаб чиқди. Ҳукумат қарори лойиҳаси 11 октабргача давом этадиган умумхалқ муҳокамасига қўйилган.
Қарорга кўра, утилизация тўлови товарлардан фойдаланиш натижасида пайдо бўлган чиқиндиларни қайта ишлаш нормативларини бажариш учун олинадиган йиғим ҳисобланади. Бюджетга ушбу бадалларни тўлаш учун жавобгарлик айрим турдаги маҳсулотларни ишлаб чиқарувчи ёки импорт қилувчи юридик ва жисмоний шахслар, хусусий тадбиркорлар зиммасига юкланади.
Тўловларнинг тўғри ҳисобланиши ва уларнинг ўз вақтида бажарилишини назорат қилиш ишлаб чиқарувчиларнинг кенгайтирилган масъулиятли операторига (КМО оператори) юкланади.
Тўлов миқдори қайта ишлаш солиғи ставкасини маҳсулотнинг оғирлигига ёки Қирғизистон ҳудудида муомалага чиқарилган маҳсулот қадоқлари оғирлигига, шунингдек, нисбий бирликларда ифодаланган қайта ишлаш стандартига кўпайтириш йўли билан ҳисобланади.
Жамоатчилик муҳокамасига қўйилган ҳужжатда мансабдор шахслар бадаллар миқдорини ҳисоблаб чиққан бир нечта математик формулалар мавжуд.
Бундан ташқари, қонун лойиҳасининг тушунтириш хатида мутахассислар қайта ишлаш учун тўлов ставкасини аниқлашда табақалаштирилган ёндашувдан фойдаланилгани таъкидланган. Хусусан, тадбиркорларнинг чиқиндиларни алоҳида йиғиш, ташиш, саралаш, қайта ишлаш ва ҳоказолар учун ўртача харажатлари ҳисобга олинган.
Шу муносабат билан турли тоифалар учун махсус тўловлар тақдим этилади (жами 24 гуруҳ).
Масалан, энг юқори қийматлар:
✅ Аккумлятор батареялари (ва бошқалар) — тоннаси учун 147 165 сом (1 747 доллар);
✅ Бирламчи элементлар ва бирламчи элемент батареялари — тоннаси учун 135 390 сом (1 607 доллар);
✅ Комбинацияланган материаллардан қадоқлаш — тоннаси учун 44573 сом (529 доллар).
Компьютерлар ва оргтехника, мониторлар ва телевизорлар; катта маиший техника; совутиш ва вентиляция ускуналари каби товарлар учун катта миқдорда утилизация йиғимлари ўрнатилади. Мазкур барча тоифалар учун бир хил ставка кўзда тутилган – бир тонна учун 36 356 сом (431 доллар).
Шиша қадоқлаш ва ичи бўш ойналар энг арзон ставка белгиланди – бир тоннаси 4219 сом (50 доллар), гофрокартон ва картондан тайёрланган маҳсулотларнинг бир тоннаси учун 4793 сом (57 доллар).
Табиий ресурслар вазирлигининг маълум қилишича, ишлаб чиқарувчилар ва импорт қилувчилар томонидан ғазнага тўланадиган ушбу маблағлар чиқиндиларни алоҳида йиғиш тизимини яратиш, чиқиндиларни тўплаш ва қайта ишлаш объектларини қуриш ва реконструкция қилиш, шунингдек, тегишли фаолиятни амалга оширувчи корхоналар билан шартномалар тузиш орқали фойдаланилган маҳсулотларни қайта ишлаш стандартларини бажаришга йўналтирилади.
