Ўзбекистонда электрон сигаретлар (вейплар) ва шунга ўхшаш никотин етказиб бериш тизимларини олиб кириш, олиб чиқиш, сотиш, сотиб олиш ва сақлаш тақиқланди. Ушбу қоида президент Шавкат Мирзиёев томонидан 27 ноябрь куни имзоланган қонунда белгиланган. Бироқ, Lex.uz порталида таъкидлашича, ҳужжат 2026 йил 1 мартдан кучга киради.
Электрон сигаретлар ва улар учун суюқликларни сотишни тақиқлаш «Алкогол ва тамаки маҳсулотларини тарқатиш ва истеъмол қилишни чеклаш тўғрисида»ги қонунга киритилган ўзгартиришлар билан белгиланган.
Шу билан бирга, тегишли талабларни бузганлик учун жиноий жавобгарлик кўзда тутилади, бундай чоралар тақиқланган маҳсулотлар кўп миқдорда сотилган тақдирда ёки маъмурий жазо қўлланилгандан сўнг қоидабузарлик такрорланган тақдирда қўлланилади.
Қонунчиликка киритилган ўзгартиришларга кўра, вейпларни импорт қилиш ва сотиш учун энг енгил жазо 300 дан 500 тагача базавий ҳисоблаш миқдорида (БҲМ) — 123,6 миллион сўмдан (10 300 доллар) 206 миллион сўмгача (17 300 доллар) жаримадан иборат бўлади.
Шунингдек, 2 йилдан 3 йилгача ахлоқ тузатиш ишлари ва 3 йилдан 5 йилгача озодликни чеклаш шаклидаги жазолар кўзда тутилган. Максимал жазо 3 йилдан 5 йилгача озодликдан маҳрум қилишдир.
Таъкидланишича, бундай ҳаракатларни содир этган шахслар ҳуқуқни муҳофаза қилиш органларига мурожаат қилиб, тақиқланган маҳсулотларни ихтиёрий равишда расмийларга топширсалар, жавобгарликдан озод қилинади.
Жорий йилнинг апрель ойи охирида Ўзбекистон Олий Мажлиси Сенати томонидан электрон сигареталар, улар учун суюқликлар ва бошқа шунга ўхшаш никотин етказиб бериш тизимларини сотишни тақиқловчи қонун маъқулланди.
Қарорнинг актуаллиги сўнгги йилларда мамлакатда бундай маҳсулотларни ноқонуний олиб кириш ва сотиш кўпаётгани билан изоҳланади. Бундан ташқари, сенаторлар таъкидлашича, ушбу «зарарли» маҳсулотлар асосан болалар ва ёшлар томонидан ишлатилади, бу уларнинг соғлиғига салбий таъсир қилади.
ℹ️ Ўзбекистон электрон сигаретларни тақиқлаган биринчи Марказий Осиё давлати эмас. Шунга ўхшаш чоралар илгари Туркманистон, Қозоғистон ва Қирғизистонда ҳам қабул қилинган эди.
