kun.uz сайти фотосурати
Ўзбекистонда жорий йилнинг 1 сентябридан бошлаб ишчилар сони 50 нафаргача бўлган корхоналарга Ягона миллий меҳнат тизимида биометрик идентификациядан (Face-ID) фойдаланган ҳолда ишчиларни ёллаш ва ишдан бўшатишга рухсат берилади. Бироқ, бу чора фақат учта соҳадаги корхоналарга таъсир қилади: хизмат кўрсатиш, қишлоқ хўжалиги ва қурилиш. Бу Республика Президенти Шавкат Мирзиёевнинг «Меҳнат муносабатлари ва касбга тайёрлаш тизимини такомиллаштириш ҳамда иш берувчиларни рағбатлантиришга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида»ги қарорида белгиланган, деб хабар беради Адлия вазирлиги.
Шунингдек, 1 сентябрдан бошлаб давлат меҳнат инспекторлари томонидан ўтказиладиган текширувлар бўйича ваколатли органни хабардор қилиш тартиби бекор қилинди.
Шу билан бирга, таъкидланишича, бундай текширувлар, шу жумладан «хавф-хатарларни таҳлил қилиш» тизими мониторинги натижаларига кўра, тадбиркорлар инспектор келишидан 10 иш куни олдин огоҳлантирилиши шарт бўлган банд қўлланилмайди.
Бундан ташқари, жорий куз бошидан иш берувчилар бандлик органлари томонидан юборилган фуқароларни ишга қабул қилишдан бош тортганликлари учун маъмурий жавобгарликдан озод этилди. Шунингдек, тадбиркорлар учун бўш иш ўринлари мавжудлиги тўғрисидаги ҳисоботларни мажбурий тақдим этиш бекор қилинди.
Президент фармонига мувофиқ, меҳнат муносабатлари тизимини такомиллаштириш ва касб-ҳунар эгаллашнинг асосий йўналишлари ва мақсадлари этиб қуйидагилар белгиланди:
👉 ходим ва иш берувчи ўртасида самарали, адолатли ва ўзаро манфаатли меҳнат муносабатлари тизимини яратиш;
👉 иш берувчиларни уларнинг эҳтиёжларига мос равишда малакали кадрлар билан таъминлаш тизимини жорий этиш.
2025 йил 1 ноябрдан бошлаб ишчилар сони 100 нафардан ортиқ бўлган тадбиркорлик субъектлари қуйидагилар учун бўш иш ўринларининг мажбурий захирасини шакллантиришлари шарт:
✅ ногиронлиги бўлган шахслар;
✅ оилавий (маиший) зўравонлик қурбонлари;
✅ Кам таъминланган оилалар реэстрига киритилган оила аъзолари;
✅ жойлаштиришнинг муқобил шаклларида тарбияланган этим болалар;
✅ ота-она қарамоғисиз қолган шахслар учун.
Шу билан бирга, тегишли захира ходимлар умумий сонининг 3 фоизидан ошмаслиги керак.
Қайд этилишича, 1 ноябрдан бошлаб ишсизлик нафақасини тўлаш шартлари қатъийлашади. Ишсиз қолган фуқаро бу нафақани олиш учун сўнгги 5 йилда камида 18 ой ишлаган бўлиши ва охирги иш жойидан бўшаганидан кейин 6 ой ичида мурожаат қилиши керак. Нафақа 3 ой давомида тўланади. Бундан ташқари, биринчи ойда иш ҳақининг 75 фоизи, кейинги иккитаси — 50 фоизи тўланади. Ҳар ҳолда, нафақа энг кам иш ҳақининг уч бараваридан — 3,8 миллион сўмдан (303 доллар) ошмаслиги керак.
Президент қарори билан жорий йил 1 ноябрдан бошлаб доимий ишга эга бўлган ҳамда малакасини ошириш истагидаги шахсларга қўшимча таълим олиши учун «касб ваучери» жорий этилади. «Касб ваучери» ссуда кўринишида берилади. Шахс ўқишни тугатиб сертификат олгач, ишга жойлашганидан сўнг, ссудани 2 йил давомида қайтаради.
Ўқиш даврида аҳолининг айрим тоифалари стипендия олиш ҳуқуқига эга бўлади. Ушбу тартиб ногиронлар, камбағаллар реестридаги оилалар вакиллари ва курсларга бошқа минтақадан келган талабаларга нисбатан қўлланилади. Бироқ, агар бу вақтда талаба ишсизлик нафақасини оладиган бўлса, унда стипендия тайинланмайди.
