Азим Ахмедхаджаев ва Андрей Петров. «Ўзатом» матбуот хизмати фотосурати
24-25 март кунлари Тошкентда «Ўзатом» ва «Росатом» вакиллари Ўзбекистонда кичик ва катта қувватли атом электр станцияларини қуриш истиқболларини муҳокама қилди. Бу ҳақда Ўзбекистон ҳукумати ҳузуридаги Атом энергияси агентлиги («Ўзатом») матбуот хизмати хабар берди.
Унда Россия томонидан «Росатом» ядро энергетикаси давлат корпорацияси бош директорининг биринчи ўринбосари, «Атомстройэкспорт» АЖ президенти Андрей Петров, Ўзбекистон томонидан эса «Ўзатом» АЖ директори Азим Ахмедхаджаев иштирок этди.
Учрашувда, жумладан, катта қувватли атом электр станциясини қуриш истиқболлари, жумладан, жой танлаш, техник-иқтисодий асослаш, энергетика инфратузилмасини барқарор ривожлантириш учун зарур бўлган стратегик жиҳатлар муҳокама қилинди.
Муҳокаманинг асосий мавзуси Ўзбекистонда кам қувватли атом электр станциясини (КҚАЭС) қуриш масалалари бўлди. Лойиҳавий ишларни ташкил этиш, ядро ёқилғисини етказиб бериш ва эксплуатация кадрларини тайёрлаш масалаларига алоҳида эътибор қаратилди.
КҚАЭС қурилиш лойиҳаси лойиҳалаш босқичида турибди. Лойиҳа ҳужжатлари ишлаб чиқиш ва республиканинг ваколатли органларида кейинги экспертизадан ўтказиш учун зарур бўлган муҳандислик тадқиқотлари олиб борилмоқда. Томонлар техник талаблар ва жадвалларни келишиш учун мунтазам равишда учрашадилар. Бўлажак атом электр станцияси жойлашган ҳудуд станция хавфсизлиги ва ишончлилигини таъминлаш учун атроф-муҳит, жумладан, сейсмик фаоллик мониторинги ўтказилади. Лойиҳа доирасида Осиё ва Европанинг илғор автоматлаштирилган ва ноёб технологияларга эга етакчи халқаро ишлаб чиқарувчиларни жалб этиш имкониятлари кўриб чиқилмоқда.
Ўзбекистон табиий уран қазиб олиш ва сотиш бўйича жаҳонда етакчилардан бири сифатида келажакдаги атом электр станцияларини ёқилғи билан таъминлаш бўйича улкан салоҳиятга эга экани таъкидланди. Маҳаллий хомашёдан фойдаланиш ядро ёқилғиси харажатларини оптималлаштириш имконини беради, бу эса АЭСда ишлаб чиқариладиган электр энергияси таннархини пасайтиради ва республиканинг энергетик мустақиллигини мустаҳкамлайди.
Кадрлар масаласига келсак, бугунги кунда ММФИ МТЯУ Тошкентдаги филиалида тахминан 300 нафар талаба таҳсил олмоқда. «Росатом» билан ҳамкорликда ўзбекистонлик мутахассисларнинг атом электр станцияларида амалиёт ўташ дастури, шунингдек, тренажёрлар билан жиҳозланган ўқув-машғулот маркази ташкил этилмоқда.
ℹ️ Кичик АЭСни лойиҳалаш, етказиб бериш ва қуриш бўйича «Росатом» билан шартнома 27 май куни Тошкентда Россия президенти Владимир Путиннинг давлат ташрифи доирасида имзоланган эди. Шу муносабат билан томонлар 2018 йил 7 сентябрда тасдиқланган икки давлат ҳукуматлари ўртасида Ўзбекистонда атом электр станциясини қуриш лойиҳаси бўйича ҳамкорлик тўғрисидаги битимга ўзгартиришлар киритиш тўғрисидаги баённомани имзоладилар.
Биринчи кичик АЭС Жиззах вилоятининг Фориш туманидаги Тузкон кўли яқинида қурилиши режалаштирилган. Бу ерда ҳар бири 55 МВт қувватга эга олтита реактор ўрнатилади, уларнинг умумий қуввати 330 МВт бўлади. Реакторлар атом энергетикаси соҳасидаги хавфсизлик талаблари ва стандартларини ҳисобга олган ҳолда бир майдонда жойлаштирилади. Фундамент қуйилиши 2026 йил иккинчи кварталига режалаштирилган. Биринчи реактор 2029 йили ишга туширилиши кутилмоқда.
