aif.ru сайти фотосурати
2024 йил сентябрь ҳолатига кўра, Қозоғистонда ўртача иш ҳақи доллар эквивалентида 817,2 долларни ташкил этиб, республика Марказий Осиё мамлакатлари орасида бу кўрсаткич бўйича етакчи ўринни эгаллаган. Бу маълумотни МДҲ Давлатлараро статистика қўмитаси таҳлилчилари келтирмоқда, деб Ranking.kz.
Мутахассисларнинг фикрича, Қозоғистонда маошлар Ўзбекистон ва Қирғизистонникидан деярли икки баравар кўп – мос равишда 437,8 ва 411,2 доллар. Тожикистон бу борада бутунлай ортда қолган, бу кўрсаткич 242,8 долларга етади. Мутахассислар Туркманистонга оид ҳеч қандай очиқ маълумот топа олишмаган.
Таъкидланишича, агар ўтган йили Тожикистон расмийлари томонидан амалга оширилган индексация бўлмаганида, етакчи ва аутсайдер ўртасидаги тафовут бундан ҳам каттароқ бўлиши мумкин эди. Бундай ҳаракатлар туфайли номинал иш ҳақи қарийб 25 фоизга, реал иш ҳақи эса 21,1 фоизга ошган. Айтганча, минтақадаги энг тез динамикадир, қўшнилар ҳам ўз кўрсаткичларини оширган, аммо унчалик кўп эмас.
Энг кам иш ҳақи бўйича ҳам Қозоғистон яна биринчи ўринда, у 85 минг тенге (181,1 доллар)ни ташкил этади. Кейинги ўринларни қуйидаги мамлакатлар эгаллаган:
✅ Ўзбекистон — $89,4;
✅ Тожикистон — $54,9;
✅ Қирғизистон — $28,3.
Бу ерда таҳлилчилар Туркманистонга оид маълумотларни ҳам топганлар ва бу рақамлар жуда таъсирли бўлиб чиққан. Ўртача иш ҳақи 1410 манат ёки 402,9 долларни ташкил қилади. Аммо, таъкидланишича, республика расмийлари миллий валютани долларга давлат курси бўйича конвертация қилган, бу эса беш йилдан ортиқ вақтдан бери 3,5 манат бир доллар миқдори даражасида сақланиб қолган. Бироқ, одамлар фақат қора бозор курси бўйича 1 га 19 пул нисбатида алмаштиришлари мумкин. Шундай қилиб, мамлакатдаги ҳақиқий «минимал» ойлик 74,2 доллардан ошмайди.
Статистика агентлиги қайси касблар энг кўп маош олишини таҳлил қилган. Қозоғистонда етакчилар қаторига молиячилар, суғуртачилар ва тоғ-кон саноатида банд бўлганлар киради. Улар ўртача 1700 доллар олишади. Тожикистонликлар орасида молия сектори ва ишлаб чиқариш корхоналарида ишлаш обрўли санали. Ўзбекистон ва Қирғизистонда IТ-мутахассислари ва молиячилари 1000 АҚШ доллари миқдорида маош олади.
Минтақадаги барча мамлакатларда кам маошли иш турлари деярли бир хил. Булар қаторига таълим, соғлиқни сақлаш, агросаноат мажмуаси, коммунал хизмат кўрсатиш соҳалари киради.
Ниҳоят, таҳлилчилар ўтган йил январь-октябрь ойларида Марказий Осиёда истеъмол нархлари ўсиши даражасини ҳисоблаб чиқишган. Инфляциянинг энг юқори динамикаси Ўзбекистонда кузатилган– 7,7%. Кейинги ўринларда Қозоғистон 6,6%, Қирғизистон 4,2% ва Тожикистон 3,2%.
