Nova24.uz сайти фотосурати
Ўзбекистондаги барча туман ва шаҳар шифохоналарида кечаю кундуз тез тиббий ёрдам бўлимлари ташкил этилади. Бу ҳақда мамлакат президенти Шавкат Мирзиёев 5 май куни бўлиб ўтган йиғилишда маълум қилди.
Шундай қилиб, мутасаддилар туман даражасида тез тиббий ёрдам қамровини кенгайтириш ва тегишли хизмат юкини камайтиришни режалаштирмоқда.
Президент маълумотларига кўра, бугунги кунда Ўзбекистонда тез тиббий ёрдам хизматига келиб тушган мурожаатлар сони минг кишига 352 тани ташкил этади. Бу ривожланган мамлакатлардагидан олти-етти баравар кўпдир. Бироқ, қўнғироқларнинг атиги 15% беморларни касалхонага ётқизишни талаб қилади.
«Сабаби, жойларда оддий тиббий хизмат кўрсатилмагани сабабли аҳоли тез тиббий ёрдамга мурожаат қилишга мажбур бўлмоқда», — деб тушунтирди Мирзиёев.
У республика бўйлаб барча маҳаллаларда мингдан ортиқ врачлик пунктларини ташкил этиш бўйича берган топшириғини эслатиб, бу борадаги ишлар фақат Қорақалпоғистон, Наманган ва Сурхондарё вилоятларида бажарилганини таъкидлади.
«Вилоят ҳокимлари бир нарсани аниқ эшитиб олсин. Май ойи якуни билан барча маҳалла тиббиёт пунктлари тўлиқ ишга туширилиши шарт», — деди Мирзиёев.
Унинг сўзларига кўра, ўтган йили 50 мингдан ортиқ мурожаат қилган одамлар тез ёрдам машиналарининг кечикиб келганидан шикоят қилган. Кечикишларнинг сабабларидан бири хизматларни ягона бошқарувчи тизим йўқлигидадир.
«Жумладан, тиббиёт ходимини «райздрав» тайинлайди, диспетчерларни ишга қабул қилиш ва дори-дармон таъминоти вилоят шошилинч ёрдам марказида, транспорт парки, ёқилғи таъминоти ва ҳайдовчилар эса «облздрав»га бўйсунади», — деди президент.
Бундай бошқарув тизимида чалкашликлар кўплиги, бунинг оқибатида тез тиббий ёрдам хизмати кўрсатиш туман ҳудуди билан чекланиб қолгани, тез ёрдам станцияси қўшни туман билан чегарадош бўлса ҳам, бошқа ҳудуд деган важ билан чақирувни қабул қилмаслиги танқид қилинди.
Йиғилишда тез тиббий ёрдам машиналарида замонавий навигация жиҳозларининг йўқлиги, 10 мингта кўчаларга ҳалигача ном, 500 мингга яқин уйларга рақам берилмагани учун тез ёрдам бригадаларининг асосий вақти манзилни топишга сарфланаётганлиги таъкидланди.
Соҳанинг шу ва бошқа муаммоларини ҳал этиш мақсадида шошилинч ва шошилинч тиббий ёрдам тизимини такомиллаштириш дастури ишлаб чиқилди.
1 июлдан Республика «103» шошилинч тиббий ёрдам маркази ва унинг ягона бошқарув вертикалига эга ҳудудий филиаллари иш бошлайди. Натижада тез тиббий ёрдам бир туман ичида эмас, балки бутун вилоят бўйлаб кўрсатилади.
Қўнғироқларни қабул қилиш бўйича туман диспетчерлик хизматлари тугатилиб, ҳудудларда ягона алоқа марказлари ташкил этилади. Колл-марказда операторлар билан бир қаторда алоҳида тиббий ва консалтинг гуруҳи ҳам ишлайди.
Колл-марказда операторлар билан бирга алоҳида тиббиёт-маслаҳат бригадаси фаолият олиб боради. Яъни, тез ёрдам бригадаси етиб боргунига қадар уларга беморнинг аҳволи ҳақида хабардор қилиб туриш, оила аъзоларига оғир аҳволдаги беморга биринчи ёрдам кўрсатиш бўйича телефон орқали маслаҳат бериш билан шуғулланади.
2022–2025 йилларда тез тиббий ёрдам тизимидаги барча «Дамас» ва бошқа эскирган машиналар замонавий автомобилларга алмаштирилади.
Хусусан, 2022 йилда 890 та, 2023 йилдан бошлаб ҳар йили 450 тадан янги автомобиль, жумладан, реанимация машиналари олиб берилади. Барча тез ёрдам транспортлари навигация тизимига уланади. «Ўзавтосаноат» олдига жорий йилда олиб берилиши лозим бўлган машиналарни ўз вақтида ишлаб чиқариб, етказиб бериш вазифаси қўйилди. Натижада чақирув бўйича гуруҳларнинг етиб келиш вақти уч баробарга қисқаради.
Бугунги кунда Ўзбекистонда 2695 тез тиббий ёрдам бригадаси фаолият кўрсатмоқда. Уларнинг 500 тасида шифокорлар етишмайди, умуман олганда, 6 мингдан ортиқ шифокорлар жойларда ярим ставкада ишлайди. Айни пайтда, халқаро тажрибага кўра, барча ҳолатларда эмас, балки шифокорлар чақирувга боришлари керак. Ўзбекистонда қўнғироқларнинг мураккаблиги, долзарблиги ва турига қараб саралаш тизими жорий этилади.
Президент келаси ҳафта тез тиббий ёрдам ва шошилинч тиббий ёрдам ходимларининг маошлари тоифасига қараб 10-15 фоизга оширилиши, малакали ва муваффақиятли хизмат кўрсатган ходимлар ойлик 100 фоизгача устама тўлаши ҳақидаги қарорни имзолашини маълум қилди.
Ҳар чорак якунида фаолияти беморлар томонидан яхши баҳоланган бригадалар ходимлари ойлик иш ҳақининг 50 фоизи миқдорида мукофотланади.
Тез ёрдам бригадаси бугунги кунда шифокор, фельдшер ва ҳайдовчидан иборат. Хорижда тез тиббий ёрдам фельдшери ҳам ҳайдовчи бўлиб, бу тажрибани Ўзбекистонда ҳам ўзлаштиришга қарор қилинди.
Янги ўқув йилидан бошлаб тиббиёт коллежларида бўлажак фельдшерларга бир вақтнинг ўзида автомобиль ҳайдаш бўйича сабоқ берилади.
Вазирлик ҳузуридаги Республика шошилинч тиббий ёрдам ўқув-машғулот маркази Республика тез тиббий ёрдам маркази тизимига ўтказилади ва Ходимларнинг малакасини ошириш мактаби сифатида қайта ташкил этилади.
Малака ошириш ишларини сифатли ташкил этиш учун Туркия, Корея, Франция каби тез ёрдам тизими илғор бўлган мамлакатлардан мутахассислар жалб қилинади.
Бундан олдин, Ўзбекистон ҳукумати соғлиқни сақлаш соҳасини еттита йўналиш бўйича ислоҳ қилиш дастурини ишлаб чиққани ҳақида хабар берилган эди:
👉 аҳолига бирламчи тиббий хизмат кўрсатиш ва тиббиёт муассасалари тармоғини кенгайтириш;
👉 шошилинч тиббий ёрдам тизимини ривожлантириш,
👉 соҳа ходимларини моддий рағбатлантириш,
👉 шифохоналарни малакали кадрлар билан таъминлаш,
👉 соғлом турмуш тарзига эътибор бериш,
👉 касалликнинг олдини олиш.
